Centralny Szlak Rowerowy Roztocza (Kraśnik - Lwów)

Centralny Szlak Rowerowy Roztocza prowadzi przez najciekawsze miejsca tego regionu. Roztocze jest krainą położoną pomiędzy Wyżyną Lubelską a Kotliną Sandomierską. Ciągnie się dość wąskim pasem wzniesień o zmiennej szerokości od 12 do 35 km i długości 185 km od Kraśnika do Lwowa z czego w granicach Polski znajduje się ok. 110 km. Roztocze leży w obszarze dzielącym stare utwory geologiczne platformy wschodnioeuropejskiej od młodszych utworów Europy Zachodniej. Jest wciąż aktywne geologicznie - podnosi się ok. 2 mm na rok. Budowa geologiczna i różnorodność krajobrazu stały się podstawą podziału Roztocza na Zachodnie, Środkowe i Wschodnie.

I Etap

Centralny Szlak Rowerowy Roztocza I etap Kraśnik - Zwierzyniec prowadzi przez teren Roztocza Zachodniego ciągnącego się od Kraśnika po Szczebrzeszyn i Zwierzyniec. Obszar ten pokrywa gruba warstwa lessu zalegająca na kredowych skałach wapiennych. Występują tu liczne, długie i głębokie na 20 metrów wąwozy, których zbocza porośnięte są grądami. Najbardziej efektowne i malownicze sieci wąwozów występują między Batorzem i Turobinem oraz w tzw. Piekiełku pomiędzy Szczebrzeszynem a Kawęczynkiem. Najwyższe wzniesienie Roztocza Zachodniego wynosi 343 m n. p. m (Dąbrowa). Dla Roztocza Zachodniego charakterystyczne są również faliste krajobrazy pól uprawnych, tworzące tzw. "szachownice pól" z wyraźnymi progami miedz, zapobiegających erozji. Różnorodność i bogactwo przyrodnicze tych ziem spowodowały utworzenie Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego.

Długość I etapu szlaku wynosi 100,6 km. Pod względem technicznym odznacza się on średnim stopniem trudności. Prowadzi w większości drogami asfaltowymi. Szlak bierze początek na wys. 248 m n.p.m. a kończy na 230 m n. p. m.

II etap

Szlak poprowadzony został przez Roztocze Środkowe i Wschodnie. Roztocze Środkowe - wapienno-piaszczyste z kulminacją 387 m n.p.m (Wapielnia) rozciąga się pomiędzy Zwierzyńcem a Tomaszowem Lubelskim. Jest to kraina o wyjątkowo urozmaiconej rzeźbie terenu. Łańcuchy wapiennych wzgórz porośnięte wspaniałymi lasami z enklawami pól uprawnych przeplatają się z dolinami. Charakterystyczną cechą tego regionu są liczne wzgórza ostańcowe. Wyjątkowo atrakcyjna jest krawędziowa część Roztocza Środkowego i Równiny Biłgorajskiej. W korytach płynących tu rzek wytworzyły się kaskady wodospadów zwanych potocznie szumami. Są one najbardziej widoczne na rzekach Sopot i Tanew. Roztocze Wschodnie ( znajduje się w znacznej część na terenie Ukrainy) na terenie Polski zajmuje powierzchnię 320 km , z czego tylko 80 km2 w województwie lubelskim. Jest to obszar o dużym zróżnicowaniu rzeźby w postaci garbów, płaskowyżów, pagórów, wąwozów, dolin i kotlin. Najbardziej charakterystycznymi elementami rzeźby terenu są licznie występujące ostańce dochodzące do wysokości ponad 390 m n.p.m (Krągły Goraj, Długi Goraj i Wielki Dział). Kraina ta porośnięta jest zwartymi kompleksami lasów mieszanych z naturalnymi fragmentami buczyny karpackiej.

Niezwykłego uroku krajobrazowi tych ziem dodają zabytkowe cerkwie, kościoły, synagogi, kamienne krzyże i figury przydrożne. Na tym obszarze najlepiej widać, że Roztocze to nie tylko granica geologiczna pomiędzy Europą Zachodnią i Wschodnią, ale również pogranicze kultur.

O burzliwej historii tej ziemi świadczą liczne pomniki i cmentarze przypominające powstanie styczniowe, kampanię wrześniową 1939 r., walkę partyzancką podczas II wojny światowej i okres powojenny.

Szlak Zwierzyniec - Hrebenne ma długość 86 km. Poprowadzony jest głównie drogami utwardzonymi ale zdarzają się również odcinki piaszczyste.

III etap

Szlak prowadzi przez ukraińskie Roztocze Wschodnie. Od przejścia granicznego Hrebenne - Rawa Ruska wiedzie przez Potylicz, Krechów, Iwano Frankowe (dawny Janów) do Brzuchowic - dzielnicy Lwowa.

Jest to teren fascynujący krajobrazowo, przyrodniczo i kulturowo. Na szlaku znajdują się liczne wychodnie skalne oraz interesujące kamieniołomy np. w Potyliczu i Dubrowyczy (Dąbrowa). W rejonie tej ostatniej, szlak przecina wzgórze na wysokości 400,3 m n.p.m., tędy przebiega europejski dział wodny pomiędzy Morzem Czarnym i Bałtyckim. Znaczna część ukraińskiego Roztocza Wschodniego jest niedostępna dla turystów. Znajduje się tu Jaworowski Wojskowy Poligon, który do celów ćwiczebnych i taktycznych wykorzystuje 29700 ha. Jaworowski Wojskowy Poligon jest największym placem ćwiczeń w Europie, od 1995 r., wykorzystywanym przez międzynarodowe oddziały w ramach programu "Partnerstwo dla Pokoju". W 1998 roku w ćwiczeniach "Tarcza Pokoju" wzięło udział 16 tyś. żołnierzy z 18 państw.

"Centralny Szlak Rowerowy Roztocza" Hrebenne - Lwów ma długość ok. 80 km. Trasa poprowadzona jest przez malownicze wsie i miasteczka, w większości drogami utwardzonymi i asfaltowymi. Zdarzają się też, piaszczyste, śródpolne drogi. Różnice wzniesień na trasie sięgają ok. 100 m. Trasa rowerowa nie jest oznakowana w terenie - jest to propozycja - wydaje się bezpiecznego przejazdu, z pominięciem dróg o dużym natężeniu ruchu. Docelowo planuje się oznakowanie trasy. Poza szlakiem, na Roztoczu znajdują się dwa ośrodki sanatoryjne w Niemirowie i Szkle, które korzystają z wód mineralnych "Naftusia" i Morszynka" oraz wód termalnych.